Με τον όρο «κουλτούρα» ορίζουμε ένα σύνολο αρχών, ιδεών και εθίμων που κατέχονται από μια συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα και μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά, που διδάσκονται, μεταδίδονται και καθοδηγούν τις σκέψεις, τις κρίσεις και τις συμπεριφορές των ατόμων σε ένα συγκεκριμένο πρότυπο. Η επίδραση της κουλτούρας στη γονική μέριμνα και στην ανάπτυξη του παιδιού έχει μελετηθεί αρκετά. Σύμφωνα με την ανασκόπηση της έρευνας για την κουλτούρα και την αναδοχή, οι κοινές εμπειρίες, οι παρόμοιες απόψεις και η συνέχεια της φροντίδας, αποτελούν πλεονεκτήματα της πολιτισμικής συμβατότητας κατά την τοποθέτηση σε ανάδοχη οικογένεια (Brown, George, Sintzel & Arnault, 2009). Λαμβάνοντας υπόψη αυτό το εύρημα, οι γονείς που αναθρέφουν παιδιά από διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο, θα πρέπει να καταβάλουν διπλάσια προσπάθεια στο ήδη δύσκολο έργο τους να μεγαλώσουν αυτά τα παιδιά.

Λόγω της έλλειψης ανάδοχων γονέων με ρίζες από μειονοτικές ομάδες, τα ανάδοχα παιδιά από εθνοτικές μειονότητες τοποθετούνται συνήθως σε οικογένειες με εθνοτική πλειοψηφία (Degener, van Bergen & Grietens, 2022). Λόγω της ευεργετικής συσχέτισης μεταξύ της ανάπτυξης της ταυτότητας του ατόμου και της ψυχολογικής ανάπτυξης και ευημερίας του, τα προβλήματα με τη φυλετική ταυτότητα κάποιου μπορεί να έχουν δυσμενή επίδραση στην ψυχική υγεία. Η υψηλή αυτοεκτίμηση σχετίζεται με θετικές εθνοτικές απόψεις εντός της ομάδας και την ψυχική ευημερία (Yasui, Dorham & Dishion, 2004; Ferrari, Rosnati, Manzi & Benet‐Martínez, 2015). Η τοποθέτηση σε μια διαφυλετική οικογένεια μπορεί να είναι δύσκολη για τα ανάδοχα παιδιά. Τα περισσότερα ανάδοχα παιδιά παγκοσμίως έχουν υποστεί κακομεταχείριση ή/και παραμέληση από τους βιολογικούς τους γονείς και μπορεί να αισθάνονται τραυματισμένα ή να πενθούν μετά την απομάκρυνσή τους από το σπίτι των γονέων τους. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να εμποδίσουν την ικανότητα ενός ατόμου να οικοδομήσει την ταυτότητά του ή να το αναγκάσουν να χάσει την ήδη αποκτημένη του ταυτότητα (Degener et al., 2022).

Τα παιδιά που τοποθετήθηκαν σε διαφυλετικές οικογένειες μίλησαν για διαδικασίες σύγχυσης των εθνοτικών τους ταυτοτήτων, καθώς τους έλειπαν τα πρότυπα (βιολογικοί γονείς) που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν να εξερευνήσουν τα φυλετικά ή εθνοτικά τους χαρακτηριστικά. Στη μελέτη των Brown και συνεργατών (2009), τα ανάδοχα παιδιά συχνά δεν ένιωθαν ότι ανήκαν στο ανάδοχο σπίτι και μάλιστα έχασαν την επαφή ή έδειχναν ελάχιστο ενδιαφέρον για τη δική τους πολιτισμική κληρονομιά και παράδοση. Αυτά τα παιδιά υποβλήθηκαν συχνά σε μειονεκτική μεταχείριση στα ανάδοχα σπίτια τους λόγω της διαφορετικής καταγωγής τους. Οι πολιτισμικές προκαταλήψεις επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τον κόσμο και συμπεριφέρονται σε αυτόν καθώς ζουν τη ζωή τους σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, επομένως αυτό το γεγονός μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο η οικογένεια και οι άνθρωποι γύρω αντιμετωπίζουν τα διαφυλετικά παιδιά. Για να υποστηρίξουν την ανάπτυξη της εθνοτικής ταυτότητας των ανάδοχων παιδιών τους, οι ανάδοχοι γονείς πρέπει να διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες και ανάλογη εκπαίδευση.

Όταν πρόκειται για ένα ξένο εθνικό πλαίσιο, οι πολιτισμικές προκαταλήψεις εισάγονται αυτόματα και λαμβάνουν χώρα χωρίς απαραίτητα έλεγχο και συνειδητοποίηση. Προκειμένου να παρέχουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα στο ανάδοχο παιδί τους, οι ανάδοχοι γονείς πρέπει να αφιερώσουν χρόνο για να εξετάσουν τις δικές τους πολιτισμικές προκαταλήψεις και να επινοήσουν στρατηγικές για να τις αφήσουν πίσω. Η έλλειψη γνώσης για την κουλτούρα του ανάδοχου παιδιού θα μπορούσε να εμποδίσει τη δουλειά ενός ανάδοχου γονέα που αναλαμβάνει να μεγαλώσει διαφυλετικά παιδιά. Για έναν γονέα που αναθρέφει παιδιά από διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο για πρώτη φορά, υπάρχει η ανάγκη και η αγωνία, ταυτόχρονα, να γνωρίσει την κουλτούρα ενός παιδιού, το φαγητό που καταναλώνει, τις δραστηριότητες που απολαμβάνει, τις συνήθειες του και πολλά άλλα. Οι γονείς μπορούν να διαβάσουν και να ενημερωθούν για την κουλτούρα του παιδιού, αλλά το να μιλήσουν απευθείας με το παιδί —ή, αν αυτό δεν είναι εφικτό, να ρωτήσουν τον βιολογικό γονέα του παιδιού — είναι ακόμα πιο αποτελεσματικό. Η διαφορετική γλώσσα μπορεί επίσης να αποτελέσει εμπόδιο, επομένως ένας παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη πριν από μια διαφυλετική αναδοχή είναι ο γονέας να μιλά τη γλώσσα του παιδιού (How To Support Your Foster Child’s Culture When It’s Different From Yours, 2020).

Για να βοηθήσουν τα ανάδοχα παιδιά τους να εδραιώσουν την εθνοτική τους ταυτότητα, οι ανάδοχοι γονείς πρέπει να έχουν κάποιες ικανότητες που συνδέονται με την πολιτισμική επάρκεια και δεκτικότητα. (Daniel, 2011; Coakley & Gruber, 2015; Montgomery, 2019). Το να μπορεί κανείς να βρει μια ισορροπία μεταξύ των δικών του πολιτισμικών αξιών και πεποιθήσεων και εκείνων των ανάδοχων παιδιών είναι μια πρώτη δεξιότητα. Από τη μια πλευρά, οι ανάδοχοι γονείς πρέπει να βρουν μια χρυσή τομή μεταξύ της μετάδοσης των δικών τους πολιτισμικών αξιών και πεποιθήσεων στο παιδί και της απορρόφησης εκείνων του ανάδοχου παιδιού τους, όπως επίσης και να αποδέχονται την πολιτισμική προέλευση των ανάδοχων παιδιών που φροντίζουν. (Brown et al., 2009). Η ικανότητα δημιουργίας σχέσεων με τους βιολογικούς γονείς του ανάδοχου παιδιού είναι άλλη μια δεξιότητα που θα πρέπει να έχουν οι ανάδοχοι γονείς. Ένας ουσιαστικός τρόπος σύνδεσης των ανάδοχων παιδιών με την πολιτισμική τους κληρονομιά είναι μέσω των βιολογικών τους γονέων. Οι αρνητικές στάσεις μεταξύ βιολογικών και ανάδοχων γονέων μπορεί να επιβαρύνουν τους δεσμούς μεταξύ τους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ανάδοχοι γονείς που αποτυγχάνουν να προωθήσουν την εθνοτική ταυτότητα των παιδιών συχνά δεν έχουν την ικανότητα να αλλάξουν αυτές τις στάσεις και να δημιουργήσουν μια σύνδεση με τους βιολογικούς γονείς των παιδιών (Daniel, 2011).

Οι ανάδοχοι γονείς πρέπει επίσης να είναι σε θέση να μυήσουν τα ανάδοχα παιδιά τους στις πολιτισμικές παραδόσεις της εθνικής τους καταγωγής και να τα βοηθήσουν να μάθουν περισσότερα για τη δική τους πολιτισμική κληρονομιά. Οι ανάδοχοι γονείς πρέπει να γνωρίζουν την πολιτισμική προέλευση των νέων που φροντίζουν. Η υποστήριξη και η εκπαίδευση από φορείς αναδοχής θα ήταν επωφελής σε αυτή τη διαδικασία. Ωστόσο, μπορεί να είναι δύσκολο για τους γονείς να διατηρήσουν την εθνοτική ταυτότητα των ανάδοχων παιδιών από διαφορετικά πολιτισμικά υπόβαθρα. Είναι πολύπλοκο εγχείρημα και περιλαμβάνει τόσο τη θρησκεία όσο και την εθνικότητα ενός ατόμου. Οι ανάδοχοι γονείς ίσως να μην είναι σίγουροι για το αν ή πώς θα λάβουν υπόψη αυτές τις φυλετικές ή θρησκευτικές διαφορές (Degener et al., 2022). Παρόλα αυτά, είναι ευθύνη του ανάδοχου γονέα να παρέχει σταθερότητα στα διαφυλετικά ανάδοχα παιδιά παρέχοντάς τους ακλόνητη αγάπη και υποστήριξη με τρόπο που σέβεται τόσο τον πολιτισμό τους όσο και τον δικό τους.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

Brown, J. D., George, N., Sintzel, J., & Arnault, D. S. (2009). Benefits of cultural matching in foster care. Children and Youth Services Review, 31(9), 1019-1024.

Coakley, T. M., & Gruber, K. (2015). Cultural receptivity among foster parents: Implications for quality transcultural parenting. Social Work Research, 39(1), 11-22.

Daniel, E. (2011). Fostering cultural development: Foster parents’ perspectives. Children and Youth Services Review, 33(11), 2230-2240.

Degener, C. J., van Bergen, D. D., & Grietens, H. W. (2022). The ethnic identity of transracially placed foster children with an ethnic minority background: A systematic literature review. Children & Society, 36(2), 201-219.

Ferrari, L., Rosnati, R., Manzi, C., & Benet‐Martínez, V. (2015). Ethnic identity, bicultural identity integration, and psychological well‐being among transracial adoptees: A longitudinal study. New directions for child and adolescent development, 2015(150), 63-76.

Montgomery, J. E. (2020). Culturally competent parenting: A test of web‐based training for transracial foster and adoptive parents. Journal of Marital and Family Therapy, 46(3), 442-454.

Yasui, M., Dorham, C. L., & Dishion, T. J. (2004). Ethnic identity and psychological adjustment: A validity analysis for European American and African American adolescents. Journal of Adolescent Research, 19(6), 807-825.

 

ΙΣΤΟΤΟΠΟΙ

 

How To Support Your Foster Child’s Culture When It’s Different From Yours. (2020, September 23). How To Support Your Foster Child’s Culture When It’s Different From Yours; foster.wachildrenandfamilies.org. https://foster.wachildrenandfamilies.org/blog/how-to-support-your-foster-childs-culture-when-its-different-from-yours